شکستگی بینی؛ دلایل و روش های درمان بدون جراحی و با جراحی

متأسفانه یکی از اتفاقاتی که ممکن است هر فردی در زندگی خود تجربه کند، شکستگی بینی است. وقتی در مورد این عارضه صحبت می‌کنیم، منظور ما ترک یا همان شکافی است که عمدتاً بر روی استخوان پل بینی ایجاد می‌شود و در این زمان فرد درد بسیار شدیدی خواهد داشت. اولین کاری که باید انجام دهید این است که به محض رخ دادن شکستگی بینی، به یک جراح حاذق مراجعه کنید تا وضعیت بینی شما را بررسی کرده و در صورت نیاز، عمل بینی شکسته را در اولین زمان ممکن انجام دهد چون در صورتی که این عمل به تأخیر بیفتد استخوان به همان حالتی که شکسته، جوش می‌خورد و بینی شما بد فرم خواهد شد.

در نتیجه متخصص مجبور است برای انجام این جراحی، دوباره استخوان بینی شما را بشکند و به آن فرم دهد. پس بهتر است که قبل از دیر شدن، برای درمان شکستگی بینی اقدام کنید. در این مطلب برای شما توضیح می‌دهیم که این اتفاق به چه دلایلی رخ می‌دهد.

دلایل شکستگی بینی

به طور کلی هر عاملی که باعث وارد شدن ضربه شدید به بینی شده و از طریق آسیب به استخوانی میانی بینی، درد شدیدی را به همراه داشته باشد، باعث شکستگی بینی شده است. برای مثال عمدتاً ورزشکاران به خصوص کشتی‌گیران یا کسانی که بوکس کار می‌کنند این عارضه را تجربه خواهند کرد چون در حین بازی، به صورت ناگهانی ضربه به بینی طرف مقابل وارد می‌شود. البته افتادن روی زمین، تصادف کردن و دعوا کردن نیز از دیگر دلایلی است که می‌تواند منجر به شکستگی بینی شود.

لازم است این نکته را بیان کنیم که شدت عارضه شکستگی بینی در کودکان نسبت به بزرگسالان بسیار بیشتر است زیرا استخوان بینی آن‌ها ضعیف و سست بوده و با کوچکترین ضربه‌ای ممکن است دچار شکستگی شود. از طرف دیگر این مسأله را در نظر داشته باشید که برخی از ضربات منجر به شکستگی خفیف بینی می‌شوند. پس تشخیص اینکه آیا برای درمان این عارضه حتماً باید جراحی انجام شود یا خیر، موضوعی است که باید تحت نظر متخصص مورد بررسی قرار گیرد.

بیشتر بخوانید: چسب بینی بعد از عمل

شکستگی بینی چه علائمی دارد؟

همانگونه که گفتیم هر ضربه‌ای که به بینی وارد می‌شود، الزاما منجر به شکستگی استخوان بینی ‌نخواهد شد. اگر شما علائم زیر را در صورت خود یا کسی که با ضربه‌ای در ناحیه بینی مواجه شده است رؤیت کردید، این نشانه‌ها گواه بر شکستگی بینی است:

1. بینی فرد به شدت درد می‌کند به گونه‌ای که این درد به راحتی تسکین پیدا نمی‌یابد.
2. خونریزی از ناحیه بینی یکی از مهمترین علائم شکستگی استخوان بینی به حساب می‌آید.
3. کبود شدن ‌اطراف چشم نیز نشانه دیگری است که به دلیل پاره شدن مویرگ‌های صورت در اثر ضربه اتفاق می‌افتد.
4. از دیگر علائم شکستگی بینی در اثر ضربه، باید به سردرد‌های شدید به دلیل اختلالات تنفسی، ترشحات مخاطی از بینی، لرزش صدا به دلیل عدم توانایی در نفس کشیدن و حتی نشانه‌هایی شامل تب شدید و کاهش هوشیاری در فرد اشاره کرد.

مطالب بیشتر: کرم بعد از جراحی بینی

مدت زمان جوش خوردن بینی شکسته

به طور کلی از زمانی که شکستگی بینی اتفاق می‌افتد، یک هفته فرصت دارید که به متخصص مراجعه کنید تا براساس شدت عارضه، روش درمانی مناسب را اتخاذ کند. در غیر این صورت به دلیل اینکه در این بازه زمانی استخوان بینی جوش می‌خورد،  بنابراین تنها راهی که باقی می‌ماند، انجام جراحی است. به همین دلیل است که اکیداً توصیه می‌کنیم الت علائم محدودی از شکستگی بینی را مشاهده کردید، باز هم در همان یک تا دو روز اول به یک متخصص حرفه‌ای مراجعه کنید تا وضعیت بینی را با دقت بررسی کند. هر چند که هر ضربه وارد شده به بینی نمی‌تواند بیانگر شکستگی باشد ولی نباید آن طرف قضیه را نیز نادیده گرفت. یعنی این احتمال را بدهید که این ضربه باعث ترک در استخوان بینی شده و شاید بتوان با گچ گرفتن، مشکل را حل کرد ولی اگر درمان نکنید مجبور هستید جراحی را بر روی بینی خود انجام دهید.

انواع شکستگی بینی

به طور کلی باید شکستگی بینی را به دو دسته تقسیم کرد:

• شکستگی بینی از نوع کناری

در صورتی که آسیب وارد شده به بینی ناحیه‌های کناری بینی را درگیر کرده باشد، در نتیجه متخصص شکستگی کناری را تشخیص می‌دهد. اگر به بینی این دسته از افراد به دقت کنید، یک طرف بینی به حالت فرو رفته و طرف دیگر به حالت برآمده می‌شود چون ضربه از ناحیه کناری به بینی وارد شده است. لازم است بدانید طبق تحقیقات انجام گرفته، رایج‌ترین نوع بینی شکسته، از نوع شکستگی کناری است.

• شکستگی بینی از نوع قدامی یا روبرو

این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که ما در اثر سانحه، تصادف و یا زمین خوردن، به صورت مستقیم با مانع یا با ضربه برخورد کنیم. در این صورت ضربه به صورت مستقیم بر روی پل بینی فرود آمده و بینی از ناحیه روبرو دچار شکستگی خواهد شد. بنابراین این ضربه از بالا به بینی وارد شده است که باعث شکستگی روبرو گشته و پل بینی را به شدت با آسیب جدی مواجه کرده است.

درمان شکستگی بینی

زمانی که شما علائمی را از شکستگی بینی در فرد مضروب مشاهده کردید، باید در اولین زمان ممکن او را نزد متخصص ببرید تا وضعیت شکستگی ملاحظه شود. همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد، شکستگی بینی گاهی شدید و گاهی بسیار خفیف است. بنابراین روش درمانی نیز متفاوت خواهد بود. به طور کلی دو روش برای درمان شکستگی بینی وجود دارد:

• درمان بینی شکسته بدون جراحی

در صورتی که شکستگی بسیار خفیف است و تیغه میانی بینی دچار شکستگی شدید نشده باشد، متخصص به سراغ روش‌ بدون جراحی می‌رود. در چنین شرایطی ابتدا بینی فرد بی‌حس می‌شود تا دردی را احساس نکند و سپس با استفاده از قالب‌های گچ یا پلاستیک، استخوان بینی گچ گرفته خواهد شد تا جوش خوردگی به درستی انجام گرفته و فرم بینی به حالت اولیه برگردد.

• درمان شکستگی بینی با جراحی

متأسفانه در صورتی که ضربه وارد شده به بینی شدید بوده و یا اگر فاصله بین شکستگی بینی تا زمان مراجعه به متخصص از یک هفته گذشته باشد، راهی جز جراحی باقی نخواهند ماند. در چنین شرایطی شاید حتی لازم باشد مجدداً متخصص یک شکستگی در استخوان بینی ایجاد کند و عمل را به گونه‌ای انجام دهد تا علاوه بر ترمیم استخوان بینی، فرم آن نیز به حالت نرمال و عادی بازگردد.

درمان خانگی شکستگی بینی

سوال برخی از افراد این است که اگر ضربه وارد شده به بینی خفیف باشد، آیا می‌توان به صورت خانگی مشکل را برطرف کرد یا خیر؟ باید این موضوع را در ذهن خود داشته باشید که برای درمان همه بیماری‌ها نمی‌توان به صورت خانگی عمل کرد. برای مثال حتی اگر ضربه خفیفی به بینی وارد شده و ترک‌های ‌ریزی در پل بینی ایجاد شده باشد، باز هم لازم است به متخصص مراجعه کنید تا بینی گچ گرفته شده و به درستی جوش بخورد. پس شما به کمک روش‌های خانگی نمی‌توانید بینی شکسته را درمان کنید. اما راهکار‌هایی را به شما پیشنهاد می‌کنیم که تا زمان مراجعه کردن به متخصص، بتوانید درد و خونریزی فرد را کنترل نمایید. برای مثال:

1. کمپرس سرد در بالای بینی شکسته قرار دهید تا درد و خونریزی خیلی سریع آن کاهش پیدا کند.
2. شخصی مضروب باید دراز بکشد و به هیچ عنوان سر را به سمت جلو خم نکند. به دلیل اینکه در زمان شکستگی بینی، استخوان بسیار حساس شده و حتی جریان هوا نیز می‌تواند شدت شکستگی را بیشتر کند. پس بهتر است فرد با دهان نفس بکشد.
3. برای پاک کردن خون‌ها و مخاط که از بینی خارج می‌شود به هیچ عنوان فین نکنید چون همین فین کردن، به شدت به بینی فشار می‌آورد.
4. به هیچ عنوان نباید داخل مجرای بینی پنبه یا گاز استریل قرار دهید.

مطالب بیشتر: درمان انحراف بینی

جراحی بینی شکسته در کودکان

متأسفانه شکستگی بینی عارضه‌ای نیست که تنها به یک سن خاصی اختصاص داشته باشد. ممکن است کودکان نیز دچار این مشکل شوند. کودکان به دلیل اینکه در بازی کردن احتیاط به خرج نمی‌دهد، بیشتر از بزرگسالان مستعد شکستگی بینی هستند. درست است که برای انجام جراحی بینی توصیه می‌کنیم از سن ۱۸ سالگی به بعد اقدام نمایید اما در موارد استثنایی همانند شکستگی بینی، لازم است هر چه زودتر عمل انجام شود. یعنی حتی اگر کودک شما دچار شکستگی بینی شده است، نباید اجازه دهید که زمان بگذرد، دوران بلوغ را سپری کند و سپس برای درمان اقدام کنید. بلکه در همان لحظه در صورتی که متخصص، جراحی را توصیه کند باید دست به کار شوید.