جراحی فک (بالا و پایین) و چانه – بررسی اجمالی و عوارض

جراحی دهان و فک و صورت بر روی درمان ناهنجاری‌های دهان، فک و صورت تمرکز دارد. نقض‌هایی که در استخوان فک وجود دارد به تدریج بر روی فرم صورت شما و حتی وضعیت دندان‌ها تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل است که گاهی اوقات متخصص بعد از عکسبرداری از وضعیت استخوان فک و همچنین صورت فرد، از او می‌خواهد که در اولین فرصت ممکن جراحی فک بالا و پایین را انجام دهد.

این نکته را در نظر داشته باشید که به تأخیر انداختن درمان، باعث تحلیل رفتن استخوان فک می‌شود و شاید لازم باشد در آینده پیوند استخوان در ناحیه فک را نیز انجام دهید. در صورتی که شما دچار مشکلاتی در ناحیه استخوان فک شده‌اید و متخصص به شما جراحی فک و چانه را پیشنهاد داده است، حتماً این مقاله را مطالعه کنید تا در مورد چگونگی انجام این عمل و هزینه‌ای که باید برای آن بپردازید صحبت کنیم.

جراحی فک بالا چگونه انجام می‌شود؟

جراحی فک بالا در مواردی انجام می‌گردد که عارضه‌های زیر در فک بالا مشاهده شود:

1. جلو زدگی فک بالا و یا عقب ماندگی بیش از حد استخوان در این قسمت
2.  کمبود رشد در قسمت میانی صورت
3.  وجود شکاف لب
4. باز ماندن دهان فرد حتی زمانی که فک‌ها بر روی همدیگر قرار گرفتند.
5. دیدن نشدن و یا دیده شدن بیش از حد دندان‌ها در زمان لبخند زدن

طبق آمار به دست آمده از جامعه دندانپزشکان، جراحی فک بالا جلو آمده بیشترین آمار عمل فک بالا را به خود اختصاص می‌دهد و این نشان می‌دهد عمده افرادی که برای این عمل اعدام می‌کنند، به دلیل جلو بودن بیش از حد فک بالا از این موضوع ناراحت هستند و در نتیجه تنها از طریق جراحی می‌توان چهره آن‌ها را به حالت ‌ایده‌آل بازگرداند.

جراحی فک پایین و جزئیات آن

زمانی که متخصص عکسبرداری‌های را از ناحیه فک شما انجام می‌دهد، بررسی خواهد کرد که آیا هر دو فک شما به عمل نیاز دارد و یا اینکه تنها ناهنجاری در یکی از دو فک اتفاق افتاده و با جراحی یکی از فک‌ها، مشکل صورت فرد به طور کامل برطرف می‌گردد. در صورت عقب ماندگی بیش از حد فک پایین و جلو زدگی فک پایین، حتماً باید جراحی فک پایین را انجام دهید. البته توجه داشته باشید که جراحی فک پایین جلو آمده با عمل چانه کاملاً متفاوت است. عمل چانه برای فرم دادن و یا کوچک کردن چانه انجام می‌شود. در حالی که اگر استخوان فک و دندان‌ها در وضعیت نامناسب باشند، شما باید جراحی فک پایین عقب رفته را انجام دهید.

مطالب بیشتر: ترمیم دندان شکسته

آیا جراحی فک بالا و پایین خطرناک است؟

در پاسخ به این سؤال باید نگاهی به عوارض جراحی فک یا ارتوسرجری  (به انگلیسی Orthognathic surgery) داشته باشیم. قطعاً همه متقاضیان و بیمارانی که دچار ناهنجاری در استخوان فک هستند از انجام عمل در این ناحیه ابراز نگرانی می‌کنند چرا که اگر متخصص دقت لازم را نداشته باشد ممکن است فرم چهره آن‌ها به طور کامل از دست برود و یا عوارض شدید و خطرناکی را برای آن‌ها به همراه داشته باشد. به طور کلی از جمله عوارض که بعد از جراحی فک بروز می‌کنند باید به موارد زیر اشاره کرد:

1. در ناحیه جراحی زخم ایجاد می‌شود که بعد از چند روز به طور کامل التیام پیدا کرده و بر روی آن دلمه تشکیل می‌شود. اگر متخصص در جراحی به خوبی دقت نکند و یا شما از زخم به خوبی مراقبت نکنید، احتمال تشکیل اسکار وجود دارد.
2. التهاب، ورم و کبودی در ناحیه فک نیز از دیگر عارضه‌های موقتی هستند که معمولاً در عرض یک هفته برطرف می‌شوند.
3. با از بین رفتن اثر بی‌حسی شما دردی را در ناحیه فک احساس می‌کنید که برای تسکین درد، تنها مجاز به مصرف مسکن‌های تجویز شده توسط متخصص هستید.
4. خونریزی جزئی در یک تا سه روز اول بعد از جراحی کاملاً طبیعی است اما اگر خونریزی شدید شد، باید حتماً موضوع را با متخصص در میان بگذارید. به همین دلیل است که متخصص از شما می‌خواهد در دو هفته اول به سراغ سیگار، الکل و خوراکی‌های رقیق‌کننده خون نروید چون احتمال خونریزی افزایش پیدا می‌کند.

اما متأسفانه بعضی از افراد بعد از جراحی فک دچار عوارض جدی می‌شوند. برای مثال:

1. کسانی که جراحی فک بالایی را انجام می‌دهند ممکن است چند هفته احساس ناراحتی شدید در سینوس بینی داشته باشند.
2. حتی امکان آسیب به عروق عصبی نیز وجود دارد. به همین دلیل ممکن است در لب بالا یا پایین خود هیچگونه احساسی نداشته باشند و حرکت لب‌ها کمی مشکل شود.
3. عفونت در ناحیه جراحی از دیگر عارضه‌های خطرناکی است که ممکن است برای شما اتفاق بیفتد.
4. توجه داشته باشید که تقریباً در شش هفته اول بعد از جراحی فک حرکات صورت شما بسیار سخت خواهد بود. در واقع شما دچار محدودیت برای حرکات صورت می‌شوید و نباید به استخوان فک فشار بیاورید. اما اگر این محدودیت ادامه‌دار شد و در واقع بعد از ۶ هفته همچنان درد شدید را در فک‌های خود احساس کردید به گونه‌ای که باز و بسته کردن فک برای شما سخت بود، حتماً باید موضوع را به متخصص اطلاع دهید تا وضعیت شما را بررسی کند. به طور کلی اگر جراحی فک را تحت نظر یک متخصص حرفه‌ای انجام دهید و به نکات توصیه شده قبل و بعد از عمل توجه کنید، قطعاً این عمل به هیچ عنوان خطرات جدی را برای شما به همراه نخواهد داشت.

جراحی فک بدون ارتودنسی امکان پذیر است؟

در اغلب موارد کسانی که دچار ناهنجاری در استخوان فک می‌شوند، شاهد بهم ریختن نظم دندان‌ها نیز خواهند بود. به همین دلیل این دسته از افراد باید قبل از جراحی فک، حتماً ارتودنسی را انجام دهند. اگر شما قبل از جراحی فک درمان ارتودنسی را به طور کامل سپری کرده باشید، نیازی نیست که بعد از عمل باز هم ارتودنسی را انجام دهید و در واقع امکان انجام جراحی فک بدون ارتودنسی برای شما فراهم خواهد بود. به طور کلی به شما توصیه می‌کنیم طبق نظر متخصص برنامه درمانی را پیش ببرید تا بتوانید بعد از اتمام ارتودنسی و جراحی فک، به یک نتیجه ‌ایده‌آل برسید.

تغییرات چهره بعد از جراحی فک چگونه خواهد بود؟

مسلماً با جراحی فک، تغییرات فاحشی را در چهره خود مشاهده خواهید کرد. برای مثال اولین تغییر، به دست آوردن تقارن در چهره است. در واقع‌ ناهنجاری فک باعث می‌شوند که چهره شما از حالت متقارن خارج شده و فرم غیر استاندارد داشته باشد. ولی بعد از اتمام جراحی به دلیل اینکه فک به حالت استاندارد و نرمال می‌رسد، چهره شما نیز از حالت عدم تقارن خارج خواهد شد. در هنگام جراحی فک می‌توان قسمت پایینی صورت را نیز تغییر داد. اگر چانه شما بیش از حد جلو است، می‌توانید همزمان با جراحی فک، چانه را نیز عمل کنید تا استخوان چانه در قسمت پایین صورت نیز به حالت استاندارد نزدیک شود.

جالب است بدانید که جراحی فک بر روی فرم بینی شما تأثیر می‌گذارد چون استخوان فک، شکل‌گیری استخوان‌های دیگر صورت را نیز متاثر می‌کند. بنابراین وقتی فک شما به حالت نرمال برسد، استخوان بینی نیز کم کم تغییر جهت می‌دهد. البته در مواردی که بینی بسیار بد فرم شده است، حتماً لازم است جراحی بینی را نیز انجام دهید.

هزینه جراحی فک و عوامل موثر بر آن

مهمترین عاملی که بر روی هزینه جراحی فک صورت تأثیر می‌گذارد، میزان ناهنجاری‌هایی است که در فک اتفاق افتاده است. اگر لازم باشد هر دو فک شما تحت عمل قرار گیرند، مسلما هزینه‌ای که باید بپردازید، بسیار بیشتر خواهد بود. در صورتی که استخوان فک شما بسیار بد فرم شده و حتی لازم باشد که جراحی فک با ارتودنسی پیش برود، قطعاً مبلغ پرداختی افزایش می‌یابد. اما نکته مثبت این است که شرکت‌های بیمه در این زمینه از شما حمایت می‌کنند چون جراحی فک بخشی از درمان ناهنجاری‌های صورت به حساب می‌آید و شرکت‌های بیمه موظف هستند که از شما حمایت کنند.

جراحی فک چقدر طول می‌کشد؟

میزان سرعت عمل متخصص برای انجام جراحی، مهمترین عاملی است که بر روی مدت زمان جراحی فک تأثیر می‌گذارد. از طرف دیگر باید این موضوع را در نظر بگیرید که آیا قرار است عمل بر روی هر دو فک شما انجام شود و یا اینکه تنها یک از فک‌ها دچار ناهنجاری شده و با عمل در این قسمت، مشکل صورت شما به طور کامل برطرف می‌شود.