انواع دندان مصنوعی (پروتز دندان)

استفاده از دندان مصنوعی برای کسانی که عمده دندان‌های طبیعی خود را از دست داده‌اند، یک راهکار بسیار مناسب است. خوشبختانه پیشرفت‌هایی که در زمینه علم دندانپزشکی انجام گرفته، باعث شده است شاهد انواع دندان مصنوعی باشیم تا افراد براساس شرایط استخوان فک، تعداد دندان‌های از دست داده و حتی براساس سلیقه خود بتوانند بهترین نوع دندان مصنوعی را استفاده کنند. در این مطلب با ما همراه باشید تا انواع دندان مصنوعی را با یکدیگر مقایسه کرده و در نتیجه بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید.

دندان مصنوعی ثابت بهتر است یا متحرک

وقتی در مورد دندان‌ های مصنوعی صحبت می‌کنیم، همه ما به یاد دندان‌های متحرک می‌افتیم که پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها در زمان خواب از دهان خود در می‌آورند تا کمی به استخوان فک استراحت داده و از طرف دیگر با قرار دادن دندان‌ها در محلول‌های مخصوص، این دندان‌ها را به خوبی ضدعفونی کنند. اما اجازه دهید کمی در مورد انواع دندان مصنوعی صحبت کنیم. دندان‌های مصنوعی به دو صورت ثابت و متحرک طراحی می‌شوند و هر کدام از آن‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند که در ادامه در مورد آن‌ها صحبت می‌کنیم:

دندان مصنوعی متحرک

منظور از دندان مصنوعی متحرک همان دندان‌هایی است که دارای یک پایه پلاستیکی بوده و در نتیجه افراد می‌تواند هر از گاهی دندان‌ها را از دهان خود درآورده و به خوبی تمامی قسمت‌های آن را تمیز کنند. این دندان‌ها، قدیمی‌ترین دندان‌های مصنوعی به حساب می‌آیند. مهمترین مزیت‌ های دندان مصنوعی متحرک عبارتند از:

1. از آنجایی که این دندان‌ها متحرک هستند، بنابراین هر زمان که تصمیم بگیرید دندان‌های خود را ایمپلنت کنید به راحتی می‌توانید دندان های مصنوعی متحرک را کنار بگذارید.
2. از نظر هزینه، دندان ‌های مصنوعی متحرک نسبت به دندان‌ های مصنوعی ثابت بسیار ارزان‌تر هستند.
3. در صورتی که شما بخشی از دندان‌های خود را از دست داده باشید، می‌توانید از طریق قالب‌گیری، دندان مصنوعی متحرک را تنها برای همان قسمت طراحی کنید بدون اینکه لطمه‌ای به دندان‌های طبیعی باقیمانده وارد گردد.

 اما در کنار مزیت‌هایی که برای دندان مصنوعی متحرک ذکر کردیم، بد نیست نگاهی به معایب و محدودیت‌های این نوع دندان‌ها داشته باشیم. مهمترین معایب دندان مصنوعی متحرک عبارتند از:

1. به تدریج استخوان فک تحلیل می‌رود چون این دندان‌ها متحرک هستند و در زمان غذا خوردن فشار زیادی به استخوان فک وارد می‌شود. در نتیجه به تدریج استخوان فک ساییده خواهد شد. به همین دلیل بعد از چند سال مجبور هستید دندان های مصنوعی خود را عوض کنید و قالب‌گیری مجدد از روی استخوان فک انجام شود.
2. همچنین از آنجایی که دندان‌ های مصنوعی متحرک دارای پایه پلاستیکی هستند، برای مدتی طولانی، حرف زدن برای فرد بسیار سخت خواهد بود.
3. نگهداری از دندان‌های مصنوعی متحرک کمی سخت است.
4. اغلب افرادی که این قبیل دندان‌ها را استفاده می‌کنند دچار بوی بد دهان می‌شوند.
5. از طرفی هر زمان که غذا می‌خورید، باید بلافاصله دندان‌ها را از دهان خارج کرده و بقایای غذایی باقیمانده در زیر دندان‌ها را تمیز کنید.

دندان مصنوعی ثابت

 نوع دیگری از دندان ‌های مصنوعی انواعی هستند که از طریق ایمپلنت، در داخل فک ثابت می‌شوند. در واقع در این روش بعد از طراحی پروتز دندان مصنوعی، باید از پیچ‌های مخصوص ایمپلنت برای تثبیت کردن پروتز دندان در داخل فک استفاده کرد. تفاوت دندان مصنوعی ثابت با  ایمپلنت دندان این است که در روش ایمپلنت دندان، باید تک به تک برای هر کدام از دندان‌ها، یک پایه فلزی در داخل فک پیچ کنید. اما زمانی که تعداد زیادی دندان از دست رفته را داشته باشید، متخصص برای هر چند دندان، دو پیچ در نظر می‌گیرد. بنابراین میزان جراحی در فک شما کاهش پیدا خواهد کرد. مهم‌ترین مزیت‌ های دندان مصنوعی ثابت عبارتند از:

1. چون این دندان‌ها به صورت ثابت بر روی فک قرار می‌گیرند بنابراین مشکل تحلیل استخوان فک اتفاق نمی‌افتد.
2. ظاهر دندان‌ها شما کاملاً طبیعی‌تر به نظر می‌رسد.
3. بعد از نصب دندان مصنوعی ثابت هیچ اختلالی در صحبت کردن اتفاق نخواهد افتاد.
4. استحکام دندان مصنوعی ثابت بسیار بیشتر از دندان مصنوعی متحرک است.
5. از طرف دیگر نگهداری از دندان مصنوعی ثابت راحت‌تر است. شما همانند دندان‌های طبیعی می‌توانید با آن‌ها غذا بخورید بدون آنکه نگران جمع شدن مواد غذایی در زیر دندان‌های مصنوعی باشید.

 اما در کنار این مزیت‌ها، دو عیب برای دندان مصنوعی ثابت وجود دارد:

1. شما باید برای قرار دادن پایه دندان در داخل فک، جراحی انجام دهید در صورتی که در دندان مصنوعی متحرک خبری از جراحی نیست.
2. همچنین هزینه دندان مصنوعی ثابت نسبت به دندان مصنوعی متحرک بسیار بیشتر است.

دندان مصنوعی ژله ای بهتر است یا معمولی

در صورتی که تصمیم گرفته‌اید از دندان مصنوعی متحرک استفاده کنید، باید بگوییم که نوع پایه به کار رفته در دندان ‌های مصنوعی متحرک متفاوت هستند. برخی از دندانپزشکان از پایه نایلونی برای طراحی دندان استفاده می‌کند که به آن دندان مصنوعی ژله ‌ای گفته می‌شود. اما در دندان ‌های مصنوعی معمولی، از پایه اکریلیک استفاده خواهد شد. به نظر شما دندان مصنوعی ژله‌ ای بهتر است یا معمولی؟ مهم‌ترین تفاوت‌های بین این دو عبارتند از:

1. از آنجایی که در دندان مصنوعی ژله ‌ای پایه دندان به خوبی بر روی استخوان فک چفت می‌شود، بنابراین در زمان غذا خوردن و صحبت کردن، هیچگونه حرکتی در دندان‌های اتفاق نخواهد افتاد. ولی افرادی که از دندان ‌های مصنوعی معمولی استفاده می‌کنند، از همین موضوع گلایه کرده و حتی در زمان غذا خوردن، دندان‌ها مدام جابجا می‌شوند و همین مسأله باعث تحلیل استخوان فک نیز خواهد شد.
2. همچنین کسانی که از دندان مصنوعی معمولی استفاده می‌کنند باید چند ماه صبر کنند تا صحبت کردن آن‌ها به حالت عادی برگردد چون پایه انعطاف‌پذیر نیست و به خوبی برای استخوان فک قرار نمی‌گیرد، در نتیجه یک مانع اضافی در داخل فک ایجاد می‌شود که صحبت کردن را دچار اختلال خواهد کرد. اما چنین محدودیتی در دندان مصنوعی ژله‌ ای وجود ندارد.
3. دندان مصنوعی ژله ای ظاهر طبیعی‌تر نسبت به دندان مصنوعی معمولی دارد چرا که رنگ پایه شبیه به رنگ لثه‌ها به نظر می‌رسد.
4. سرعت ساخت دندان مصنوعی ژله ‌ای بسیار بالا‌تر است.
5. یکی دیگر از مزیت‌ های دندان مصنوعی ژله‌ ای، کاهش فشار وارده به لثه‌ها است بنابراین خبری از التهاب و عفونت لثه نخواهد بود.

آیا دندان مصنوعی دائمی وجود دارد؟

مسلماً کسانی که از دندان مصنوعی استفاده می‌کنند می‌خواهند بدانند آیا امکان استفاده دائمی از این قبیل دندان‌ها وجود دارد یا خیر. اگر شما از دندان مصنوعی متحرک استفاده می‌کنید، به دلیل اینکه استخوان فک به تدریج تحلیل می‌رود، بنابراین بعد از چند سال مجبور هستید قالب‌گیری را از فک انجام داده و مجدداً برای ساختن دندان مصنوعی اقدام کنید. متأسفانه افرادی که در سنین بالا هستند شاید دیگر نتوانند از دندان مصنوعی استفاده کنند چون استخوان فک به حدی تحلیل رفته است که امکان قرار دادن دندان در دهان وجود ندارد.

اما اگر شما از دندان مصنوعی ثابت استفاده می‌کنید، چون پروتز دندان با پیچ در داخل استخوان فک ثابت شده است، پس خبری از تحلیل استخوان فک نخواهد بود. بنابراین می‌توانید به صورت دائم از دندان‌های مصنوعی خود استفاده کنید

ماندگاری دندان مصنوعی چقدر است؟

در مورد قیمت دندان مصنوعی نمی‌توان با قطعیت مبلغی را تعیین کرد چون نوع دندان مصنوعی استفاده شده، بخش عمده‌ای از هزینه‌ها را تشکیل می‌دهد. باید مشخص کنید که دندان مصنوعی ثابت را نیاز دارید و یا اینکه ترجیح می‌دهید به سراغ دندان مصنوعی متحرک بروید.

مسلما قیمت دندان مصنوعی متحرک، کمتر است. البته در بین انواع دندان مصنوعی متحرک نیز تنوع قیمت زیادی وجود دارد. برای مثال نوع پایه استفاده شده برای طراحی دندان، سهم عمده‌ای از هزینه دندان مصنوعی را تشکیل خواهد داد. همچنین هزینه‌های دیگر همانند دستمزد متخصص، هزینه کلینیک، هزینه‌های پایه برای رفت و آمد به کلینیک جهت قالبگیری و نصب دندان را نیز نباید فراموش کرد.

البته لازم به ذکر است که خوشبختانه شرکت‌های بیمه در این زمینه از بیماران حمایت کرده و بخشی از هزینه‌های درمان را پرداخت  می‌کنند. بنابراین جایی برای نگرانی نخواهد بود.