فرایند پوسیدگی دندان؛ علائم و درمان حفره در دندان

یکی از بدترین اتفاقاتی که ممکن است هر یک از ما تجربه کنیم، پوسیدگی دندان است. سلامت دندان‌ها از هر نظر می‌تواند بر روی سلامت کلیه قسمت‌های بدن تأثیر بگذارد. برای مثال اگر دندان‌های ما دچار پوسیدگی شوند، نه تنها سلامت لثه و استخوان فک به خطر افتاده بلکه در جویدن غذا نیز دچار مشکل می‌شویم و عوارض گوارشی به سراغ ما می‌آیند. به همین دلیل است که لازم دانستیم در این مطلب در مورد دلایل و علائم پوسیدگی دندان صحبت کنیم تا اگر دچار چنین مشکلی شدید، در اولین فرصت به متخصص مراجعه نمایید.

بررسی علائم و نشانه ‌های پوسیدگی دندان

هر فردی باید بداند که پوسیدگی دندان به چه صورت رخ می‌دهد. در واقع آگاهی ما از نشانه ‌های پوسیدگی دندان تضمین‌کننده این است که هر چه زودتر به متخصص مراجعه کنیم تا مشکل برطرف شده و سلامت دندان حفظ شود. از مهم‌ترین علائم پوسیدگی دندان عبارتند از:

1. درد به خصوص در زمان خوردن غذا‌ها و نوشیدنی‌های سرد و گرم که به دلیل تحریک شدن عصب دندان اتفاق می‌افتد.
2. از آنجایی که پوسیدگی دندان ناشی از فعالیت‌های باکتریایی است، در نتیجه دهان به تدریج بوی بدی می‌گیرد.
3. رنگ دندان پوسیده تغییر می‌کند. یعنی اگر شما متوجه شدید که رنگ دندان در حال قهوه‌ای شدن است به احتمال زیاد این دندان در معرض پوسیدگی قرار دارد.
4. دندان پوسیده به دلیل اینکه بسیار سست شده است، به راحتی ترک می‌خورد و خیلی زود دچار شکستگی نیز خواهد شد.
5. اگر پوسیدگی دندان پیشروی کند به دلیل اینکه این اتفاق ناشی از فعالیت‌های باکتریایی است بنابراین التهاب لثه نیز رخ می‌دهد.

مطالب بیشتر: بریج دندان (پل دندان) – تفاوت بریج و لمینت دندان

دلایل پوسیدگی دندان

حتماً این سؤال برای شما به وجود آمده است که چرا ما دچار پوسیدگی دندان می‌شویم. چند عامل در بروز این مشکل نقش دارند:

• عدم رعایت بهداشت دهان و دندان

اگر بعد از خوردن غذا یا خوراکی‌های ترش و شیرین مسواک نزنیم و از نخ دندان استفاده نکنیم، باقی ماندن مواد غذایی بر روی دندان، بهترین بستر را برای فعالیت و رشد باکتری‌ها فراهم کرده و دندان ما خیلی زود دچار پوسیدگی می‌شود.

• مصرف دخانیات

دود سیگار باعث حساس شدن بافت استخوان شده و از طرف دیگر کلسیم موجود در استخوان را به شدت مورد حمله قرار می‌دهد. پس دندان‌های شما خیلی زودتر دچار پوسیدگی خواهند شد.

• نداشتن رژیم غذایی مناسب

اگر در غذای شما به صورت هفتگی میزان مصرف کلسیم پایین باشد، بنیه استخوان ضعیف شده و به همین دلیل نه تنها در برابر باکتری‌ها حساس‌تر می‌شود بلکه با کوچکترین فشار، دچار ترک و شکستگی خواهد شد.

• افزایش سن

با افزایش سن به دلیل اینکه پوکی استخوان و سست شدن استخوان‌ها شدت می‌گیرد، خطر پوسیدگی دندان نیز افزایش خواهد یافت. به همین دلیل با افزایش سن باید بیشتر از قبل به سلامت دندان‌ها اهمیت دهیم.

درمان پوسیدگی دندان

زمانی که علائم پوسیدگی دندان را مشاهده کردید باید به متخصص مراجعه کنید. در اولین قدم باید عکسبرداری از دندان شما انجام گیرد تا مشخص شود پوسیدگی تا چه اندازه پیشروی کرده است. در صورتی که پوسیدگی سطحی باشد، همان بخش پوسیده خارج شده و با مواد مخصوص، ترمیم می‌شود. اما اگر پوسیدگی عمقی بوده و به ریشه دندان و پالپ دندان آسیب وارد کرده باشد، راهی جز عصب کشی باقی نمی‌ماند. گاهی اوقات ما در ترمیم و درمان پوسیدگی دندان به حدی سهل‌انگاری می‌کنیم که پوسیدگی به شدت پیشروی کرده و راهی جز کشیدن دندان نخواهد بود.

انواع پوسیدگی دندان

همانگونه که گفته شد متخصص در زمان ترمیم و درمان پوسیدگی دندان باید متوجه شود که پوسیدگی تا چه اندازه پیشروی کرده است. بنابراین با توجه به آنچه که  گفته شد به طور کلی ما سه نوع پوسیدگی دندان داریم:

• تشکیل پلاک در سطح دندان‌ها

گاهی اوقات تنها بر روی دندان پلاک‌های تشکیل می‌شود که ناشی از فعالیت باکتری‌ها بوده و هنوز پوسیدگی شدید دندان اتفاق نیافتاده است. اگر این پلاک‌ها از روی دندان برداشته شوند، خطر پوسیدگی نیز برطرف خواهد شد.

• حمله پلاک به بافت دندان

اگر این پلاک‌ها بر روی دندان باقی بمانند به دلیل ترشح اسید ناشی از فعالیت باکتری‌ها، کم کم پوسیدگی سطحی در مینای دندان اتفاق افتاده و در واقع عاج دندان بسیار نرم و شکننده خواهد شد. در این مرحله شما در واقع در ابتدای پوسیدگی دندان قرار دارید. در چنین شرایطی متخصص باید بخش پوسیده شده را خارج کرده و جای خالی را با مواد مناسب پر کند.

• خرابی ادامه دار در دندان

اما متأسفانه اگر اسید موجود در پلاک پیشروی کرده و  به کانال‌های عصبی و پالپ دندان برسد، شرایط برای آسیب به عصب‌های دندان و عفونت در ریشه فراهم شده و بدترین نوع پوسیدگی دندان اتفاقاً خواهد بود.

درمان خانگی پوسیدگی دندان

جالب است بدانید برخی از افراد به دنبال درمان خانگی پوسیدگی دندان هستند. اما به نظر شما آیا چنین چیزی ممکن است یا خیر؟ در پاسخ به این سؤال باید بگوییم که مرحله و شدت پوسیدگی دندان اهمیت بسیار زیادی دارد. اگر تنها پلاک بر روی دندان‌های شما تشکیل شده است، بنابراین شما با کمک خمیردندان مناسب و یا حتی یک جرم‌گیری خانگی، می‌توانید پلاک را از روی دندان برداشته و خطر پوسیدگی را از دندان‌های خود برطرف کنید. اما در مواردی که پوسیدگی پیشروی کرده و بخشی از مینای دندان شما را درگیر کرده است، حتماً باید درمان پزشکی را انجام دهید.

پیشگیری از پوسیدگی دندان

با توجه به اینکه همواره پیشگیری از درمان بهتر است و دندان، بخش بسیار مهم بدن به حساب می‌آید، بنابراین باید اقداماتی را انجام دهید تا از پوسیدگی دندان جلوگیری گردد. برای مثال:

1. بعد از هر وعده غذایی از نخ دندان و مسواک استفاده کنید.
2. در صورتی که در طول روز آدامس می‌خورید به سراغ آدامس‌های بدون قند بروید.
3. میزان مصرف ویتأمین دی را در رژیم غذایی خود را افزایش دهید چون افزایش ویتأمین دی باعث افزایش جذب کلسیم شده و بنیه استخوان‌های شما تقویت می‌گردد.
4. مصرف دخانیات را کنار بگذارید.
5. هر وقت که تنقلات مصرف می‌کنید دهان خود را بشویید تا باقیمانده تنقلات بین دندان‌ها از بین بروند.
6. مصرف لبنیات را در رژیم غذایی خود بیشتر کنید.
7. در صورتی که کوچکترین علائم پوسیدگی دندان را مشاهده کردید به متخصص مراجعه کنید تا هر چه زودتر درمان انجام گرفته و از پیشروی پوسیدگی دندان جلوگیری گردد.

پوسیدگی دندان کودکان

متأسفانه آمار ابتلا به پوسیدگی دندان در اطفال و کودکان روز به روز در حال افزایش است. کودکان به دلیل اینکه نمی‌توانند به خوبی به  بهداشت دهان و دندان توجه کنند، بیشتر از بزرگسالان مستعد ابتلا به پوسیدگی دندان هستند و این وظیفه والدین است که از دندان‌های کودکان خود مراقبت نمایند. به والدین توصیه می‌کنیم که بعد از هر بار غذا خوردن، دندان‌های کودکان خود را تمیز کنند و اگر تنقلات مصرف می‌کنند، حتماً دندان‌های آن‌ها را بشویند تا تنقلات بر روی دندان‌های آن‌ها باقی نماند. اگر پوسیدگی دندان برای کودک اتفاق بیفتد کودک شما دچار عوارضی همانند درد شدید در دندان‌ها، بی‌قراری کردن، ورم کردن فک ، تغییر رنگ لثه، عفونت دندان و تغییر رنگ دندان می‌شود. به محض اینکه چنین علائمی را مشاهده کردید سریعاً به متخصص مراجعه کنید.

پوسیدگی دندان عصب کشی شده

جالب است بدانید بعضی از افراد فکر می‌کنند اگر دندان عصب کشی شده باشد، به هیچ عنوان دیگر آسیب نمی‌بیند. این تصور کاملاً غلط است. تا وقتی که بافت زنده استخوان در دهان شما وجود دارد به شدت آسیب‌پذیر بوده و رژیم غذایی و نحوه مراقبت کردن از دندان بر روی سلامت آن تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل است که بعضی از افراد دچار پوسیدگی دندان عصب کشی شده می‌شوند چون به بهداشت دهان و دندان توجه نکرده و در نتیجه  باقیمانده بافت دندان را نیز دچار پوسیدگی می‌شود. در چنین شرایطی اگر تخریب بیش از اندازه پیشروی کرده باشد باید حتماً دندان را بکشید و جایگزین آن از ایمپلنت دندان استفاده کنید.

مطالب بیشتر: عصب کشی دندان